Кэлиҥҥи сылларга Сунтаар улууһугар туризм, урбаан эйгэтэ тэтимнээхтик сайдар. Ахсынньыга Ил Дархан Айсен Николаев туризмы сайыннарыыга кэккэ сорудахтаах этиитин биһирии истибиппит. Сахабыт сиригэр айылҕабыт кэрэ көстүүтүн, кини уратытын туһанан туризм күүскэ сайдарыгар бары кыах баар. Оттон туризм улууска сайыннаҕына, олохтоох дьон олоҕо-дьаһаҕа тупсара саарбаҕа суох, диэн «Сунтаар сонуннара» суруйар.

Бу күннэргэ улууспутугар биир ураты, сонун ааттаах «Һунтаарга һаллыы һылаас» диэн бырайыак сүрэхтэммитин куйаар ситимин нөҥүө көрөн билсэргэ сананныбыт.

Наахара нэһилиэгин «Бөрө үүтээнэ» сынньалаҥ дьиэ хаһаайката Татьяна Васильеваны кэпсииригэр көрдөстүбүт:

— Үтүө күнүнэн, биһиги бырайыакпыт туһунан сэһэргии түһэр буоллахха, ахсынньыга «Тещин язык» хаһаайына Виктор Ващенко сибээскэ тахсан туризм эйгэтэ улууспутугар сайдыытыгар, саҥа дьыл уһун өрөбүллэригэр сибээстээн тугу эрэ толкуйдуохха, хамсаныахха диэн билсибитэ. Кэпсэтэн, сүбэлэһэн баран улууспутугар туризм эйгэтигэр сыһыаннаах, үлэлэһэ сылдьар дьону түмэн атах тэпсэн олорон кэпсэтэргэ быһаарыммыппыт. Ол курдук улууспутугар баар сынньанар дьиэлэр хаһаайыттара, култуура бэрэстэбиитэллэрэ, улууспут дьаһалтатыттан экэниэмикэ отделын исписэлиистэрэ, улуус баһылыгын экэниэмикэҕэ солбуйааччыта Борис Васильев, «Мой бизнес» киин салайааччыта Александра Иванова, түмэл үлэһитэ кыттыылаах «Тещин язык» сынньалаҥ киинигэр түмсэн бары «мозговой штурм» оҥорбуппут. Сүрүн сыалбыт-сорукпут улууспутугар туризм эйгэтин сайыннарыы, куораттан, атын улуустартан ыалдьыттары, туристары кэлэн сынньаналларыгар угуйуу. Санаа үллэстиитэ, толкуй кэннэ бырайыакпыт аата биир сүрүн климаппыт уратытынан «Һунтаарга һаллыы һылаас» диэн сүрэхтэннэ. Бу бырайыак чэрчитинэн хас биирдии сынньалаҥы тэрийэр дьиэлэр таҥха кэмигэр эбии өҥөнү оҥоруулара буолар. Холобур, Наахараҕа «Бөрө үүтээнигэр» таҥха кэмигэр кинигэнэн билгэни ыытабыт. Бүлүүчээҥҥэ «Кытылга» сынньалаҥ дьиэтэ Эмээхсин хайатыгар экскурсия тэрийэллэр. Сунтаарга «Джас» баҕа санаа картатын оҥорторор, «Хомустаах» сынньалаҥ дьиэтэ Бүлүү өрүскэ дьаарбайыы, «Лесная симфония» сынньалаҥ дьиэ айылҕаҕа аһааһын оҥороллор о.д.а. Ыалдьыттыы, сынньана кэлэр туристарга табыгастаах буоллун диэн «Мой бизнес» салайааччыта Александра Иванова буолан хас биирдии сынньалаҥ киин туһунан информация хомуйан барытын биир матырыйаал оҥорон сайт оҥоһуллан таҕыста. Манна бэлиэтээн этиэм этэ Александра Лукинична сайт тахсарыгар ылсан, кэпсэтиини ыытан бырайыакпыт түргэнник олоххо киирдэ. Түгэнинэн туһанан киниэхэ улахан махталбын тириэрдэбин. Бу маннык туристическай гид сайта улууспутугар аан бастакытын таҕыста.

Маны сэргэ, сынньалаҥ дьиэлэрин сирдьит кинигэтин (брошюратын) таһаарарга былаанныыбыт. Бу маннык дьоҕус сирдьит кинигэлэр хас биирдии сынньалаҥ дьиэлэригэр баар буолуохтара. Атын улуустан кэлбит дьон бу кинигэлэри көрөн өссө ханна сынньаныахха сөбүн сирдэтинэллэригэр туһалаах буолуо этэ. Тус санаабар бары бииргэ өйөһөн үлэлэстэхпитинэ улууспутугар туризм сайдыаҕа.

Сайтка чопчу күнэ-дьыла быһаарыылаах суруктар, кэрэ көстүүлээх сынньалаҥ дьиэлэр хаартыскалара, сыаналара, ону тэҥэ сынньалаҥҥа тута суруттарарга олус табыгастаахтык оҥоһуллубутун бэлиэтии көрдүбүт.

Саҥаттан саҥа, сонун бырайыактар үксүү турдуннар.

Алена ИВАНОВА