“Агростартап” гранын ылар иһин сүүмэрдиир куонкурус быйыл саас буолуохтааҕа тардыллан, от ыйын 12 уонна 13 күннэригэр ыытылларын туһунан бирикээскэ тыа хаһаайыстыбатын миниистирин бастакы солбуйааччы Петр Попов бэҕэһээ эрэ илии баттаата. Дьэ, онон бүгүн-сарсын бааһынай суолугар туруммут тыа сирин үлэһит ыччатын ортотугар кытаанах киирсии буолаары турар. Санатан эттэххэ, куонкурус “Дьоҕус уонна орто урбаан уонна биирдэм урбаан көҕүлээһинин өйөөһүн” национальнай бырайыак чэрчитинэн ыытыллар.
Тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтин дьиэ кыылын-сүөлүн иитиигэ, племенной үлэҕэ, кэпэрээссийэҕэ уонна дьоҕус киэптээх хаһаайыннааһыҥҥа департаменын салайааччытын солбуйааччы Айаал Тимофеев иһитиннэрэринэн, быйылгы куонкуруска 113 эдэр киһи докумуон туттарбытыттан сүүмэрдээһиҥҥэ 103 хандьыдаат аһарыллыбыт. Петр Попов бэрэссэдээтэллээх хамыыһыйаҕа бастакы күн 54, иккис күн 49 киһи көмүскүөхтэрэ. Кинилэртэн биэстэн биирдэрэ, ол эбэтэр 20-чэ эрэ дьоллоох көмө үпкэ тиксиэҕэ.
Быйыл бу сыалга судаарыстыба өйөбүлүн кээмэйэ 92 мөл. солкуобайга тэҥнэстэ, ол иһигэр федеральнай бүддьүөт киэнэ – 33 мөлүйүөн. Уоннааҕы сууматын өрөспүүбүлүкэ бэйэтэ уйунна. Дьиҥэр, дойду хааһынатыттан “Агростартап” гранын үбүлээһин 80 бырыһыанын кэриҥэ угуллуохтааҕа сарбыллан, потребительскай кэпэрээссийэни өйүүр сыаллаах хайысхаҕа бэриллибитин Айаал Иванович быһааран биэрдэ.
Саната таарыйа суруйдахха, дойду үрдүнэн “Агростартап” гранын биэрии 2019 сыллаахтан саҕаламмыта. Биһиги өрөспүүбүлүкэбитигэр бырагыраама үлэтин саҕалыырыгар 6 сыл устатыгар 110 бааһынай хаһаайыстыбаҕа өйөбүл үп бэриллиэхтээҕин уонна 165 үлэ миэстэтэ тэриллиэхтээҕин тустарынан былаан ылыллыбыта үс сылынан (2019 – 2021 сс.) аһара толоруллубута: 113 саҥа тэриллибит бааһынай хаһаайыстыба грант үбүн ылан, тыа сиригэр 184 киһини үлэнэн хааччыйбыта.
Баҕалаах баһаамын уонна кыттааччылар көрдүүр суумалара баһырхайын сүүмэрдиир куонкуруска сыл ахсын көрүллэр көмө үпкэ таһыччы баппат кээмэйдээх элбэх сайаапка киирэрэ туоһулуур. Ол курдук, 2020 с. 470 мөл. солкуобай кээмэйдээх грант үбүн ыларга 158 сайаапка киирбитэ, 2021 с. 336 мөл. солкуобайга 139, былырыын 460 мөл. солкуобайга 159 кыттааччы биэрбиттэрэ. Сүүмэрдээһин түмүгэр 2020 с. 34, 2021 с. 38, 2022 с. 18 кыттааччы көмө үпкэ тиксибиттэрэ. Үс сылга барыта 334,16 мөл. солкуобай суумалаах судаарыстыба өйөбүлэ (федеральнай бүддьүөттэн – 251,83 мөл. солкуобай, өрөспүүбүлүкэ бүддьүөтүттэн – 82,33 мөл. солкуобай) оҥоһуллубута.
Баары баарынан аһаҕастык ыйдахха, ааспыт сылтан бырагырааманы үбүлээһин кээмэйэ биллэ-көстө кыччаата. Ол курдук, былырыын бу хайысхаҕа бүддьүөккэ 61,6 мөл. солкуобай көрүллүбүтүттэн федеральнай хааһына 45 мөлүйүөнүн укпута.
Итиччэ үбү урукку сыллартан икки төгүл аҕыйах ахсааннаах кыайыылаахха (18 киһиэхэ) үллэрбиттэрэ. Саҕалааччы пиэримэр ханнык салааҕа үлэлиириттэн уонна төһө сүөһүнү-сылгыны тэнитэр былааннааҕыттан тутулуктанан, өйөбүл кээмэйэ арыттаһар: саамай кырата – 1,8 мөл. солкуобай, улааппыта – 5 мөл. солкуобай. Үгүстэр бырайыактарын олоххо киллэрэллэригэр 3-4 мөл. солкуобайга суоттаналлар. Үгэс курдук, ынах сүөһүнү уонна сылгыны иитиигэ туруммут эдэр дьон сүүмэрдээһиҥҥэ ордук биһирэнэллэрин бэлиэтиир тоҕоостоох. Үөһээ холобурдартан даҕаны көстөрүнэн, федеральнай бырагыраама өйөбүлэ тыа сиригэр үлэлиэн-хамсыан сананар ыччат баҕатын ырааҕынан толуйбат. Үбүлээһин эбиллиэн оннугар сылтан сыл сарбыллан иһэрэ, этэргэ дылы, сыанан-арыынан аҕаабат.
Айаал Тимофеев: “Тастан араас сааҥсыйаларынан ыгыы-түүрүү кэмигэр дойду бэйэтин аһынан-үөлүнэн быстыбакка хааччынара тыын суолталанна. Онуоха биһиги курдук бытархай хаһаайыстыбалардаах эрэгийиэҥҥэ бааһынайдары тардар, көҕүлүүр инниттэн РФ Тыатын хаһаайыстыбатын министиэристибэтэ эбии үбүлээһини көрөрүн былырыыҥҥыттан туруорсабыт”, – диир. Федеральнай бүддьүөттэн сылга “Агростартап” граныгар 200 мөл. солкуобай уонна, манна сыһыаран эттэххэ, дьиэ кэргэн пиэримэтин сайыннарыыга биир итиччэ мөлүйүөннээх өйөбүл оҥоһуллар буоллаҕына, тыа сирин экэниэмикэтин өрө көтөҕөр сис хаһаайыстыбалар сириэдийэллэригэр бигэ акылаат ууруллуоҕа саарбаҕа суох.
Үөһэ ыйбытым курдук, өрөспүүбүлүкэбит салалтата тыа хаһаайыстыбатын сайыннарыыны, тыа сиригэр ыччат дьону олохсутууну уһулуччу суолталыыр буолан эрэ быйыл “Агростартап” гранын үбүлээһин кээмэйэ ааспыт сылтан арыый көбүччү буолла.
Василий Никифоров
Хаартыска: «Эркээйи» хаһыат
Читайте нас в:
