Амма өрөгөйө эбэтэр “Бөлөрүүс” тыраахтар олохтоох сылгыһыттарга хаалла

САХА СИРЭ. Кулун тутар 22 күнэ — ULUS.MEDIA. Сылгыһыт күнүн быйылгы өрөспүүбүлүкэтээҕи дьаһала Амма улууһун киин сэлиэнньэтигэр түһүлгэлэннэ. Тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтэ Амма улууһун дьаһалтатынаан кыттыһан, кыһыннары-сайыннары аһаҕас халлаан анныгар сылдьан үлэлиир ураты уустук идэлээх дьоҥҥо Дьөһөгөй сылыгар уонна ыйыгар тоҕооһуннаран, бэртээхэй түгэннэри бэлэхтээтилэр.

Халтаҥ таҥастаах киһи “ала кулуну төрөтүөх” сытыы тыаллаах тымныы халлаан сатыылаатар даҕаны, сылгы куттаахтары чаҕыппата. Д.М. Трифонов аатынан ипподромҥа дьон-сэргэ хара сарсыардаттан тоҕуоруста. Сылгыһыт күнүгэр аналлаах дьаһал, үгэс курдук, Дьөһөгөй айыыга сүгүрүйүү сиэрин-туомун толорууттан саҕаланна. Дьэ итиэннэ сылгыһыт уолаттар сылы быһа күүппүт-кэтэспит түгэннэрэ тиийэн кэллэ.

Ол – сэттэ түһүмэхтэн турар күрэхтэһиигэ илин былдьаһыы. Бирииһэ даҕаны баһырхай, кыайбыт хамаанда собуоттан саҥа тахсыбыт “Бөлөрүүс” тыраахтары буор-босхо ылар. Министиэристибэ 2 мөл. солкуобайы угар, оттон тыа хаһаайыстыбатын тиэхиньикэтин атыылыыр урбаанньыт, Ил Түмэн дьокутаата Руслан Федотов бэйэтин суотугар мөлүйүөн аҥаарын түһэрэн биэрэр. Иккис миэстэлээхтэр УАЗ-бортовой массыынаны, үһүстээбиттэр “Буран” көлөнү сүүрдэн бараллар. Балары Амма улууһун дьаһалтата уйуммут.

Сылгыһыттар күрэхтэһиилэрэ алтыс төгүлүн ыытыллар. Санаттахха, 2017 с. Дьокуускайга ТХА ипподромугар, 2018 с. Нам Бартыһааныгар, 2019 с. Үөһээ Бүлүү сэлиэнньэтигэр, 2021 с. Чурапчы сэлиэнньэтигэр, былырыын Ньурба куоракка күрэхтэспиттэрэ. Хамсык дьаҥын хааччаҕа олохтонон, 2020 с. Мэҥэ Хаҥалас Харатыгар буолуохтааҕа тохтотуллубута. Ил Түмэҥҥэ Мэҥэ Хаҥаластан дьокутаат, тыа сиригэр уонна аграрнай бэлиитикэҕэ сис кэмитиэт бэрэссэдээтэлэ Андрей Находкин “Сылгыһыт күнүн эһиил Мэҥэҕэ ыытарга” этии киллэрбитэ, мин саныахпар, сиэрдээх.

Амма түһүлгэтигэр 11 улуустан 19 хамаанда илин былдьаста. Былырыын Ньурбаҕа 12 улуустан эмиэ 19 хамаанда кыттыбыта. Амма улууһун хамаандата Үөһээ Бүлүүгэ уонна Чурапчыга ыытыллыбыт күрэхтэһиилэргэ иккис миэстэни ылаттаабыта. Эбэн эттэххэ, Намҥа тэриллибит Сылгыһыт күнүгэр 13 улуустан 50 аты 6 көскө сүүрдүбүттэригэр аммалар сочуоту таһынан кыттаннар, үс бастакы миэстэни барытын ылбыттара. Онтон Чурапчыга ат сүүрдүүтүгэр 6 улуустан 7 хамаанда кыттыбытыгар эмиэ бастаабыттара.

Бу сырыыга Амма сылгыһыттара дьиэлэригэр-уоттарыгар биир дойдулаахтарын өрөгөйдөрүн үрдэттилэр. Бастакы хамаандалара бастаата, үһүс хамаандалара үһүстээтэ. Аммалар үс хамаанданы туруордулар. Аатырбыт мадьыны Анатолий Баишев салайааччылаах “Давидофф” ХЭУо сылгыһыттара сэттэ моһоллоох, 1700 миэтэрэ усталаах сири 7 мүн. 11 сөкүүндэнэн түмүктээбит бириэмэлэрин хайа да хамаанда “алдьаппата”. Чурапчы улууһун бастакы хамаандата “Комплекс” хаһаайыстыба сылгыһыттарыттан турар. Кинилэр 7 мүн. 22 сөкүүндэнэн (1 ыстарааптыыр “харах” 5 сөкүүндэтэ эбиллэн, 7 мүн. 27 сөк.) кэлэн, иккис миэстэни ыллылар. Үһүс бириистээх миэстэҕэ эмиэ олохтоох хамаанда – И. Строд аатынан ТХПК сылгыһыттара таҕыстылар, көрдөрүүлэрэ – 7 мүн. 37 сөк. (1 ыстарааптыыр “харахтанан” – 7 мүн. 42 сөк.). Ити курдук күрэхтэһии сөкүүндэҕэ тиийэ аахсыллан, олус хатыһыылаахтык ааста.

Манна сыһыаран суруйдахха, Чурапчытааҕы күрэхтэһииттэн саҕалаан хамаандаҕа 4 идэтийбит сылгыһыт киллэриллэр буолбута. Ол иннинээҕи 2017 – 2019 сылларга 3-түү сылгыһыт кыттара. Хамаанда чилиэнэ идэтийбит сылгыһыт, оттон күрэхтэһиигэ миинэр ата саха сылгыта буолуохтаах. Күрэхтэһиини сылгыга учуонай Николай Степанов сүрүн судьуйалаах “Сахаагроплем” СБТ исписэлиистэрэ дьүүллээтилэр.

Күрэхтэһии кэнниттэн Федот Потапов аатынан тыйаатырга буолбут сүбэ мунньахха Мэҥэ Хаҥалас сылгыһыттарын түмсүүтүн салайааччыта Аркадий Лукин сылгыһыт идэтигэр эдэр ыччаты эрдэттэн уһуйар, угуйар туһуттан эһиилгиттэн саҕалаан сылгыһыттар күрэхтэһиилэрин бастакы түһүмэҕэр (100 м сүүрэн кэлэн, аты ыҥыырдааһын) оскуола уолаттарын кытыннарарга этии киллэрдэ. Улуустааҕы күрэхтэһиилэригэр быйыл 7 агро-оскуолаттан 4 уолу талан кытыннарбыттарын иһитиннэрдэ. Тыа хаһаайыстыбатын миниистирэ Александр Атласов этиини биһирээтэ гынан баран, аналлаах хамыыһыйа быһаарыыта эрэйиллэрэ илэ.

Василий Никифоров.


Читайте нас в:

Амма өрөгөйө эбэтэр “Бөлөрүүс” тыраахтар олохтоох сылгыһыттарга хаалла

САХА СИРЭ. Кулун тутар 22 күнэ — ULUS.MEDIA. Сылгыһыт күнүн быйылгы өрөспүүбүлүкэтээҕи дьаһала Амма улууһун киин сэлиэнньэтигэр түһүлгэлэннэ. Тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтэ Амма улууһун дьаһалтатынаан кыттыһан, кыһыннары-сайыннары аһаҕас халлаан анныгар сылдьан үлэлиир ураты уустук идэлээх дьоҥҥо Дьөһөгөй сылыгар уонна ыйыгар тоҕооһуннаран, бэртээхэй түгэннэри бэлэхтээтилэр.

Халтаҥ таҥастаах киһи “ала кулуну төрөтүөх” сытыы тыаллаах тымныы халлаан сатыылаатар даҕаны, сылгы куттаахтары чаҕыппата. Д.М. Трифонов аатынан ипподромҥа дьон-сэргэ хара сарсыардаттан тоҕуоруста. Сылгыһыт күнүгэр аналлаах дьаһал, үгэс курдук, Дьөһөгөй айыыга сүгүрүйүү сиэрин-туомун толорууттан саҕаланна. Дьэ итиэннэ сылгыһыт уолаттар сылы быһа күүппүт-кэтэспит түгэннэрэ тиийэн кэллэ.

Ол – сэттэ түһүмэхтэн турар күрэхтэһиигэ илин былдьаһыы. Бирииһэ даҕаны баһырхай, кыайбыт хамаанда собуоттан саҥа тахсыбыт “Бөлөрүүс” тыраахтары буор-босхо ылар. Министиэристибэ 2 мөл. солкуобайы угар, оттон тыа хаһаайыстыбатын тиэхиньикэтин атыылыыр урбаанньыт, Ил Түмэн дьокутаата Руслан Федотов бэйэтин суотугар мөлүйүөн аҥаарын түһэрэн биэрэр. Иккис миэстэлээхтэр УАЗ-бортовой массыынаны, үһүстээбиттэр “Буран” көлөнү сүүрдэн бараллар. Балары Амма улууһун дьаһалтата уйуммут.

Сылгыһыттар күрэхтэһиилэрэ алтыс төгүлүн ыытыллар. Санаттахха, 2017 с. Дьокуускайга ТХА ипподромугар, 2018 с. Нам Бартыһааныгар, 2019 с. Үөһээ Бүлүү сэлиэнньэтигэр, 2021 с. Чурапчы сэлиэнньэтигэр, былырыын Ньурба куоракка күрэхтэспиттэрэ. Хамсык дьаҥын хааччаҕа олохтонон, 2020 с. Мэҥэ Хаҥалас Харатыгар буолуохтааҕа тохтотуллубута. Ил Түмэҥҥэ Мэҥэ Хаҥаластан дьокутаат, тыа сиригэр уонна аграрнай бэлиитикэҕэ сис кэмитиэт бэрэссэдээтэлэ Андрей Находкин “Сылгыһыт күнүн эһиил Мэҥэҕэ ыытарга” этии киллэрбитэ, мин саныахпар, сиэрдээх.

Амма түһүлгэтигэр 11 улуустан 19 хамаанда илин былдьаста. Былырыын Ньурбаҕа 12 улуустан эмиэ 19 хамаанда кыттыбыта. Амма улууһун хамаандата Үөһээ Бүлүүгэ уонна Чурапчыга ыытыллыбыт күрэхтэһиилэргэ иккис миэстэни ылаттаабыта. Эбэн эттэххэ, Намҥа тэриллибит Сылгыһыт күнүгэр 13 улуустан 50 аты 6 көскө сүүрдүбүттэригэр аммалар сочуоту таһынан кыттаннар, үс бастакы миэстэни барытын ылбыттара. Онтон Чурапчыга ат сүүрдүүтүгэр 6 улуустан 7 хамаанда кыттыбытыгар эмиэ бастаабыттара.

Бу сырыыга Амма сылгыһыттара дьиэлэригэр-уоттарыгар биир дойдулаахтарын өрөгөйдөрүн үрдэттилэр. Бастакы хамаандалара бастаата, үһүс хамаандалара үһүстээтэ. Аммалар үс хамаанданы туруордулар. Аатырбыт мадьыны Анатолий Баишев салайааччылаах “Давидофф” ХЭУо сылгыһыттара сэттэ моһоллоох, 1700 миэтэрэ усталаах сири 7 мүн. 11 сөкүүндэнэн түмүктээбит бириэмэлэрин хайа да хамаанда “алдьаппата”. Чурапчы улууһун бастакы хамаандата “Комплекс” хаһаайыстыба сылгыһыттарыттан турар. Кинилэр 7 мүн. 22 сөкүүндэнэн (1 ыстарааптыыр “харах” 5 сөкүүндэтэ эбиллэн, 7 мүн. 27 сөк.) кэлэн, иккис миэстэни ыллылар. Үһүс бириистээх миэстэҕэ эмиэ олохтоох хамаанда – И. Строд аатынан ТХПК сылгыһыттара таҕыстылар, көрдөрүүлэрэ – 7 мүн. 37 сөк. (1 ыстарааптыыр “харахтанан” – 7 мүн. 42 сөк.). Ити курдук күрэхтэһии сөкүүндэҕэ тиийэ аахсыллан, олус хатыһыылаахтык ааста.

Манна сыһыаран суруйдахха, Чурапчытааҕы күрэхтэһииттэн саҕалаан хамаандаҕа 4 идэтийбит сылгыһыт киллэриллэр буолбута. Ол иннинээҕи 2017 – 2019 сылларга 3-түү сылгыһыт кыттара. Хамаанда чилиэнэ идэтийбит сылгыһыт, оттон күрэхтэһиигэ миинэр ата саха сылгыта буолуохтаах. Күрэхтэһиини сылгыга учуонай Николай Степанов сүрүн судьуйалаах “Сахаагроплем” СБТ исписэлиистэрэ дьүүллээтилэр.

Күрэхтэһии кэнниттэн Федот Потапов аатынан тыйаатырга буолбут сүбэ мунньахха Мэҥэ Хаҥалас сылгыһыттарын түмсүүтүн салайааччыта Аркадий Лукин сылгыһыт идэтигэр эдэр ыччаты эрдэттэн уһуйар, угуйар туһуттан эһиилгиттэн саҕалаан сылгыһыттар күрэхтэһиилэрин бастакы түһүмэҕэр (100 м сүүрэн кэлэн, аты ыҥыырдааһын) оскуола уолаттарын кытыннарарга этии киллэрдэ. Улуустааҕы күрэхтэһиилэригэр быйыл 7 агро-оскуолаттан 4 уолу талан кытыннарбыттарын иһитиннэрдэ. Тыа хаһаайыстыбатын миниистирэ Александр Атласов этиини биһирээтэ гынан баран, аналлаах хамыыһыйа быһаарыыта эрэйиллэрэ илэ.

Василий Никифоров.



Читайте дальше

Юмор ЧП Спорт СВО Отдых Обо всём Мир Культ