САХА СИРЭ. Олунну 22 күнэ -ULUS.MEDIA. Бу күннэргэ “Дьиэ кэргэн пиэримэтин сайыннарыы” граныгар киирсиэн баҕалаахтартан докумуоннары тутуу саҕаланна уонна кулун тутар 16 күнүгэр диэри салҕанан барыаҕа. Билиҥҥитэ 50-ча сайаапка киирбит.

Тыа хаһаайыстыбатын миниистирэ Александр Атласов этэринэн, грант усулуобуйатын быйыл судургутуппуттар. Ол курдук, өрөспүүбүлүкэ бырабыыталыстыбата бу дьыл тохсунньу 26 күнүнээҕи уурааҕынан эрдэтээҥи уурааҕар уларытыы киллэрэн, “Дьиэ кэргэн пиэримэтин сайыннарыы” куонкурус кыайыылааҕа 10 мөл. солкуобай кээмэйдээх граныгар 1 (урут 3 этэ) үлэ миэстэтин тэрийиэн сөп буолла. “Маны тэҥэ куонкурус докумуоннарын тутуу критерийдэригэр уларытыылары киллэрдибит, – диир Александр Павлович. – Эбии 10 баалы өрөспүүбүлүкэ хоту улуустарыгар хаһаайыстыба тэринэн үлэлии сылдьар дьон ылыахтара. Көмө үп туттуллар кыаҕын эмиэ кэҥэттибит: граннаах киһи үбүн сорҕотунан нэһилиэк бас билиитигэр баар тыа хаһаайыстыбатын сирин атыылаһар кыахтанна”.

Сүрүн ирдэбиллэр уонна критерийдэр оннуларынан хааллылар: куонкуруска тыа сиригэр регистрацияланан, сылтан ордук үлэлээбит 2-тэн итэҕэһэ суох, баһылыгы ааҕан туран, чилиэннээх бааһынай хаһаайыстыба кыттар; кыттааччы сайаапка биэрэрин саҕана 1-кы №-дээх киэбинэн бүтэһик отчуотугар бородууксуйатын батарыытыттан 900 тыһ. солкуобайтан кырата суох дохуоттаах буолуохтаах; бааһынай хаһаайыстыба баһылыга уонна чилиэннэрэ аймахтыы уонна бииргэ үлэлиир буолуохтаахтар; СӨ бүддьүөтүгэр төннөрөр итиэннэ нолуокка, страховой усунуоска, ыстараапка иэһэ суох буолуохтаах; тыа сиригэр регистрацияламмыта икки сылтан (24 ыйтан) ордубут буолуохтаах; коммерческай тэрилтэҕэ тэрийээччи буолбатаҕа уонна Тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтигэр үбүн-харчытын туругун отчуоттаабыта ирдэниллэр; кыттааччы сметаҕа ыйбыт былаанныыр ороскуотун 10 бырыһыаныттан кырата суоҕун бэйэтин үбүнэн уйунар.

“Дьиэ кэргэн пиэримэтэ” куонкурус кыайыылааҕа муҥутаан 15 мөл., кыччаабыта 4,5 мөл. солкуобайы ылыан сөп. Грант кээмэйэ хаһаайыстыба үлэтин хайысхатыттан уонна бизнес-бырайыагыттан эмиэ тутулуктаах. Ол гынан баран, кыттааччы былааннаабыт ороскуотун бырыһыаныттан (10%) таһымнаабат үп бэриллэр. Көмө үбү бырайыак-смета докумуонун оҥорорго, хотон, производственнай эбийиэк тутарга, өрөмүөннүүргэ, саҥалыы сөргүтэргэ, дьиэ кыылын-сүөлүн, анал тэрили, тыа хаһаайыстыбатын тиэхиньикэтин атыылаһарга, о.д.а. хайысхаларга Тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтэ бигэргэппит испииһэгинэн көрөн ороскуоттуохха сөп. Хаһаайыстыба баһылыга грант үбэ счетугар түспүт күнүттэн 24 ый иһигэр туттар эбээһинэстээх.

Быйыл “Дьиэ кэргэн пиэримэтин сайыннарыы” граныгар 126,5 мөл. солкуобай бэриллиэҕэ. Саната таарыйа суруйдахха, былырыын бу хайысхаҕа бүддьүөттэн 144,2 мөл. солк. кээмэйдээх үбүлээһин көрүллүбүтэ, итинтэн 119,5 мөлүйүөнэ федеральнай хааһына үбэ этэ. Куонкуруска 41 сайаапка киирбититтэн хамыыһыйа көрүүтүгэр 37 бырайыак ааспыта. Сүүмэрдээһин түмүгэр 13 кыттааччы кыайыылааҕынан ааттаммыта. Оттон 2012 сылтан барыта 261 бааһынай хаһаайыстыба дьиэ кэргэн пиэримэтин сайыннарыыга 1,4 млрд солкуобайы, ол эбэтэр хас биирдии кыайыылаах ортотунан 5,4 мөл. солкуобайдаах көмөнү ылан туһанна.

Олунньу 20 уонна 21 күннэригэр СӨ АПК-ын ресурсанан хааччыйыы киинэ “Дьиэ кэргэн пиэримэтин сайыннарыы” уонна “Агростартап” граннарын куонкурустарыгар кыттыан баҕалаахтарга анаан онлайн-сэминээри тэрийэн ыытта. Киин өҥөнү оҥорууга салаатын начаалынньыга, модератор, лектор Майя Гуляева иһитиннэрэринэн, маннык үөрэҕи дьон сэҥээрэр, быйылгы сэминээргэ 130-ча киһи кыттыбыт. Дьон, чуолаан, сири регистрациялатыыга, наймыламмыт үлэһит ахсааныгар уонна грант отчуотугар мунаахсыйар эбит.

“Биһиги, Киин исписэлиистэрэ, “Дьоҕус уонна орто урбаан итиэннэ биирдэм урбаан саҕалааһынын өйөөһүн” национальнай бырайыак чэрчитинэн грант ылыан баҕалаахтарга барыларыгар көмөлөһөбүт. Сайаапка биэрээччи ахсаана сылтан сыл элбээн иһэр”, – диир отдел салайааччыта.

Киин исписэлиистэрэ 2020 с. икки хайысханан граннарга кыттааччыларга 94 бизнес-былааны оҥорон биэрбиттэриттэн 46 киһи кыайбыт (ол сыл грант 54 киһиэхэ бэриллибитэ), 2021 с. 95 бизнес-былааны оҥорбуттарыттан граҥҥа 49 киһи тиксибитэ (62 кыайыылаахтан), ааспыт сылга 125 сайаапканан бизнес-былаан оҥорон биэрбиттэриттэн 26 киһи кыайбыта (барыта 31 киһи ылбыта). Быйыл олунньу 21 күнүнээҕи туругунан, бэлиэр, Кииҥҥэ 185 сайаапка киирэн сытар: 58 – дьиэ кэргэн пиэримэтин сайыннарыыга, 127 – “Агростартап”-ка. Манна сыһыаран суруйдахха, “Агростартап” гранын куонкуруһугар докумуоннары тутуу кулун тутарга былааннанар.

“Дьиэ кэргэн пиэримэтин сайыннарыы” гранын ылар иһин куонкуруска докумуоннары Тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтин дьиэтигэр 212-с хоско үлэ уонна өрөбүл күннэргэ 9 чаастан киэһэ 6 чааска диэри туталлар. Күнүскү чэйгэ 1-тэн 2- чааска диэри тохтобуллаах. Куонкуруска кыттыан баҕалаахтар 8 (4112) 506616, 8 (4112) 506668 төл. эрийэн, ыйыталаһыаххытын, сүбэлэтиэххитин сөп.

Василий Никифоров. Хаартыска: «Ханалас» хаһыат